تاریخ انتشار : سه‌شنبه 2 شهریور 1400 - 15:24
کد خبر : 1850

خانواده و گریزگاهی به نام اعتیاد

سرهنگ “عبدالوهاب حسنوند”رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ تهران نوشت: اگر خانواده را پايه و اساس ساخت اجتماعي بحساب آوريم، همواره سلامت جامعه در گرو سلامت خانواده خواهد بود. بطوريكه ريشه بسياري از انحرافات و كجروي هاي اجتماعي در درون اين نظام كوچك مشاهده مي‎شود. با نگاهي تخصصي به كاركردهاي خانواده در جوامع

سرهنگ “عبدالوهاب حسنوند”رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ تهران نوشت:


اگر خانواده را پايه و اساس ساخت اجتماعي بحساب آوريم، همواره سلامت جامعه در گرو سلامت خانواده خواهد بود. بطوريكه ريشه بسياري از انحرافات و كجروي هاي اجتماعي در درون اين نظام كوچك مشاهده مي‎شود.

با نگاهي تخصصي به كاركردهاي خانواده در جوامع فعلي، به نظر مي‎آيد كه بسياري از اين كاركردها دستخوش تغييرات و تحولات بسياري گشته‎اند اما برخي از اين موارد هنوز هم نقش بارزي در خانواده‎ها و جوامع ايفا مي‎نمايند.
يكي از كاركردهاي مهم خانواده عطوفت، محبت و روابط اجتماعي درون خانواده است. با توجه به كاسته شدن از وظايف خانواده در كاركردهاي ديگري نظير: كاركرد اقتصادي، آموزشي و همچنان كاركرد فوق نقش بارزي در درون خانواده دارد.
رفتار و عملكرد هر انساني نشأت گرفته از ساخت شخصيتي فرد مي‎باشد بنابراين، محروميت افراد از ارضاي نيازهاي سه‎گانه ياد شده (امنيت، روحي – عاطفي، احترام و ارزش)، ساختار شخصيتي ناقص و يا نادرستي را در افراد ايجاد مي‎كند كه اين ساختار شخصيتي، الگوهاي رفتاري نامناسب و نامتعادلي را براي فرد شكل مي‎دهد.
با توجه به اينكه ساخت شخصيتي افراد در دوران كودكي اهميت فراواني دارد، بعبارتي تجارب نخستين ايام كودكي نقش مهمي در شكل‎گيري شخصيت انسان ها ايفا مي‎كند بنابراين توجه و پرداختن به اين مهم جهت داشتن انسان هايي متعادل و سالم در جامعه از اهميت بالايي برخوردار است.
لذا اگر اعتياد را بعنوان يك الگوي رفتاري در نظر گيريم به اين نتيجه خواهيم رسيد كه همواره ساختار شخصيتي كساني كه با اين پديده روبرو مي‎شوند داراي نواقص و مشكلاتي است، بعبارتي ديگر محروميت‎هاي ناشي از عدم رفع نيازهاي سه‎گانه ذكر شده باعث گرديده تا اين الگوي رفتاري نادرست در فرد شكل گيرد.
در اينجا سؤال اين است كه منابع و امكانات براي رفع اين نيازهاي سه‎گانه چيستند؟
با عنايت به اينكه رفع نيازهاي ياد شده در شبكه ارتباطات اجتماعي صورت مي‎گيرد لذا خانواده بعنوان اولين و مهمترين اين منابع بشمار مي‎آيد.
خانواده اولين كانوني است كه فرد در آن اجتماعي شدن را مي‎آموزد و وارد شبكه ارتباطات اجتماعي مي‎شود. اين خانواده بعنوان مهمترين تأمين‎كننده نيازهاي ارتباطي مطرح مي‎باشد. حال اگر انسان نتواند از طريق اين منبع قانوني نيازهاي خويش را رفع نمايد مطمئناً بدنبال رفع نياز، از راهها و روش هاي ديگر استفاده خواهد كرد.
خانواده و پيشگيري از اعتياد
با توجه به پيش‎فرض هاي قبلي و اينكه خانواده مي‎تواند هم بعنوان يك منبع نگهدارنده و هم بعنوان يك منبع تشديد‎كننده در ايجاد پديده اعتياد نقش داشته باشد، مي‎خواهيم ببينيم كه چگونه مي‎توان در بعد پيشگيري اعتياد، از خانواده استفاده نماييم. ساده‎تر بگويم، چه نوع خانواده‎اي مي‎تواند در پيشگيري از اعتياد نقش مثبت و سازنده‎اي ايفا نمايد.
خانواده آشفته – خانواده بالنده
« در خانواده‎هاي آشفته و ناراحت، جو منفي را خيلي سريع و آسان مي‎توان احساس كرد. هر وقت در چنين خانواده‎اي باشي بسرعت احساس مي‎كني كه ناراحت هستي. گاهي محيط چنان سرد است كه گويي يخ زده‎اند، فضا فوق‎العاده مؤدبانه است و بي‎‎حوصلگي به وضوح مشهود است. زماني ديگر احساس مي‎كني كه همه چيز بطور مداوم مثل فرفره به دور خود مي‏‎چرخد و سرگيجه مي‎گيري و نمي‎تواني تعادلت را بازيابي. گاهي امكان دارد كه نوعي حالت اعلام خبري احساس شود، مانند آرامش قبل از طوفان، كه ممكن است در هر لحظه رعد و برق بدرخشد و گاهي نيز هوا سرشار از رمز و راز است.»
در خانواده‎هاي آشفته وضع ظاهري افراد بسيار عبوس و غمگين مي‎باشد نگاه آنان از مردم گريزان است گويي گوش هايشان نمي‎شنوند و صداي آنان را به سختي مي‎توان شنيد در ميان افراد خانواده‎هاي آشفته دوستي و رفاقت بسيار كم رنگ است، ارتباطات و وابستگي‎ها از روي وظيفه صورت مي‎گيرد بطوريكه افراد سعي مي‎كنند يكديگر را تحمل نمايند.
در اين نوع خانواده، بزرگترها صرفاً به فرزندان امر و نهي مي‎نمايند بطوري كه هرگز نمي‎فهمند او كيست و چه خواسته‎ها و نيازهايي دارد.
در مقابل يك خانواده بالنده مي‎توان نشاط و سرزندگي، اصالت، محبت و علاقه را احساس كرد. « ستير » عنوان مي‎كند كه در چنين خانواده‎اي علاوه بر مغز، قلب و روح نيز حضور دارند.
« هر كسي مي‎تواند سرزنده بودن در چنين خانواده‎اي را ببيند و بشنود. حركات بدن ها مليح و حالت چهره‎ها آرميده است. هر كس به ديگري نگاه مي‎كند نه به وراي وجود او و افراد با آهنگي پرمايه و روشن حرف مي‎زنند. در روابطشان با هم رواني و هماهنگي وجود دارد. حتي وقتي خردسالند به نظر گشاده‎رو و مهربان مي‎آيند و بقيه افراد خانواده هم با آنها مثل آدم هاي بزرگ رفتار مي‎كنند.»
به اين ترتيب در يك خانواده بالنده مي‎توان عشق، تفاهم و پشتيباني را مشاهده كرد مي‎توان افرادي را يافت كه داراي ساخت شخصيتي متعادل هستند و از الگوهاي رفتاري مثبت برخوردارند. بنابراين امكان روبرو شدن با موقعيت‎هاي مساعد جهت انحراف و كجروي به حداقل خواهد رسيد.
حال چه كنيم تا خانواده‎اي بالنده و سرزنده داشته باشيم؟
براي رسيدن به اين مهم تكنيك هايي وجود دارد كه اگر بتوانيم آنها را در زندگي خانوادگي خود اعمال نماييم، قادر خواهيم بود تا خانواده‎اي بالنده و سرزنده داشته باشيم.
اين تكنيك‌ها عبارتند از:

  1. گوش فرا دادن به سخنان يكديگر
    در بسياري موارد شايد حداقل كاري كه مي‎توان براي فردي انجام داد گوش دادن به سخنان وي باشد (دقت داشته باشيد كه بين شنيدن و گوش دادن تفاوت وجود دارد).
    اهميت به اين مهم يكي از اصول اوليه ارتباط مي‎باشد. افراد خصوصاً كودكان در خانواده‎هاي خود مي‎بايست اين تكنيك را آموخته تا بتوانند در ارتباطات اجتماعي ديگر بكار برند.
  2. ارزش قايل شدن براي يكديگر
    يعني اينكه ديگران رعايت حال و خواسته مرا كنند و من هم علاقه پيدا نمايم كه براي ديگران ارزش قايل بوده و رعايت آنها را بكنم.
    در جامعه ما در اكثر مواقع افراد فكر مي‎كنند كه چون خانواده آنها نزديك و خودماني هستند بنابراين لزومي در ارزش و احترام گذاشتن ديده نمي‎شود! در صورتي كه اين يك تفكر كاملاً نادرست است.
    ما مي‎بايست ياد بگيريم كه تمام افراد خانواده داراي ارزش هستند حتي كودكان نيز دوست دارند كه به آنان احترام گذاشته شود و براي آنها ارزش قايل شوند و در مقابل آنان نيز ياد مي‎گيرند كه چگونه ارزش و احترام براي ديگران قايل شوند.
  3. ابراز محبت بصورت آشكارا و ابراز همدردي
    افراد فكر مي‎كنند كه هيچ لزومي در بيان احساسات و عواطف آنان نسبت به اعضاي خانواده ديده نمي‎شود در صورتي كه عكس اين است همه ما دوست داريم كه واژه‎ها و الفاظ محبت‎آميز را از زبان نزديكان و دوستان و آشنايان خود بشنويم تا از اين محبت و همدردي اطمينان حاصل نماييم. اگر اين ابراز آشكار احساسات و عواطف نباشد چگونه افراد مي‎توانند نسبت به عواطف همديگر اطلاع حاصل نمايند.
  4. مهيا نمودن زمينه رشد اعضا
    يعني اينكه فضا و كانون خانواده به گونه‎اي مي‎باشد كه افراد از خطر كردن هراسي نداشته و ديگران نيز پذيراي اشتباهات ناشي از خطر كردن ساير اعضاء باشند. در چنين فضايي افراد اعتقاد دارند كه اشتباهات هر فرد نشانه‎اي از رشد كردن وي مي‎باشد.
  5. آزادانه درد دل كردن
    در خانواده بالنده، درباره هر موضوعي مي‎توان حرف زد: ناكامي، ترس، صدمه، خشم، انتقاد يا خوشي و كاميابي. فرزند مي‎تواند از والدينش در خصوص رفتارها و نگرش‎هاي آنان انتقاد نمايد و والدين بجاي اينكه بر سر او فرياد زده و او را بخاطر بيان چنين موضوعي سرزنش نمايند با صداقت با وي به گفتگو مي‎نشينند و درد دل مي‎كنند و به او ياد مي‎دهند كه چگونه درد دل كند.
  6. برنامه‎ريزي و تطابق
    خانواده‎هاي بالنده برنامه‎ريزي مي‎كنند، اما اگر چيزي مزاحم برنامه‎شان شد، مي‎توانند به آساني خود را با آن تطبيق دهند. اين طريق آنان را قادر مي‎سازد تا با آسودگي خيال بيشتري مسايل زندگي را حل كنند.
  7. آموزش
    پدران و مادران بعنوان رهبر در كانون خانواده مي‎باشند نه ارباب و در درجه اول وظيفه دارند كه چگونه در هر موقعيتي، انسان واقعي بودن را به فرزندشان بياموزند.
    با فرزندشان در مورد اشتباه در قضاوت به همان سهولت سخن مي‎گويند كه در مورد درست بودن آن و در مورد آسيب و خشم و ناكامي به همان آساني كه در مورد خوشي و شاديشان، رفتار آنان با فرزندشان با آنچه كه به او مي‎گويند مطابقت كامل دارد در صورتي كه در يك خانوده پريشان والدين از طرفي فرزندانشان را از آسيب‎رساني به يكديگر باز مي‎دارند و از طرفي ديگر اگر رفتار آنان را نپسندند خوشان آنان را سيلي مي‎زنند!
    نتیجه گیری
    بر اساس نتایج برسی های انجام شده، خانواده اساسی ترین نقش را در تربیت کودک بر عهده دارد، پس باید آموزش وتربیت را از خانواده واز خودمان به عنوان پدر ومادر شروع کنیم، ارتباط صحیح بین والدین وفرزندان در فضای خانواده نقش بسزایی در پیشگیری از ابتلاء به آسیب های اجتماعی فرزندان دارا می باشد چرا که کودکان آن طوری رفتار می کنند که می آموزند وبا آنها رفتار می شود.
    کاهش تقاضا برای مصرف مواد مخدر به عنوان شعار کلیدی ما مستلزم ایجاد وتقویت نگرش ها ، ارزشها ومهارت های اجتماعی مغایر با استفاده از مواد مخدر به عنوان وسیله مقابله با مشکلات ورسیدن به احساس آرامش ولذت در افراد جامعه به خصوص نسل جوان می باشد، نیل به این اهداف ممکن نیست مگر از طریق آموزش، تغییر نگرش وبالابردن میزان آگاهی مردم از خطرات ومضرات سوء مصرف مواد مخدر .
    واضح است که برای دور نگه داشتن جوانان از این بلای خانمان سوز، نهادهایی چون مدرسه ، مؤسسه های فرهنگی و ورزشی، نیروهای انتظامی، مؤسسه های مذهبی می توانند بسیار مفید و ثمربخش باشند ، اما اهمیت هیچ کدام از آنها به پای خانواده نخواهد رسید. خانواده به عنوان اساسی ترین واحد جامعه نقش به سزایی در دور نگه داشتن فرزندان از مواد مخدر دارد.
    تهیه و تنظیم؛سرهنگ “عبدالوهاب حسنوند”رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزر

برچسب ها : ،

ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 0 در انتظار بررسی : 0 انتشار یافته : 0
  • نظرات ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیران سایت منتشر خواهد شد.
  • نظراتی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • نظراتی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نخواهد شد.