از رفع ایرادات قانونی تا مقابله با برخی تخلفات شورایاری ها

شورایاری ها سابقه طولانی در سیستم مدیریت شهری دارند و در هر دوره تصمیم جدیدی برای آن ها گرفته شده است اما رویکرد شورای ششم نسبت به آن ها چیست؟ آیا شورایاری ها به کار خود ادامه می دهند و یا ممانعت های قانونی سبب می شود در شورای ششم به سوی انحلال پیش روند؟

سازمان بازرسی کل کشور شکایتی مبنی بر ابطال مصوبات هیئت‌وزیران و شورای اسلامی شهر تهران در خصوص برگزاری انتخابات شورایاری محلات شهر تهران ارائه کرد و هیئت عمومی دیوان عدالت اداری این موضوع را مورد رسیدگی قرار داد و نهایتاً جلسه با اکثریت آراء قضات، رأی به ابطال مقررات مربوط به برگزاری انتخابات شورایاری محلات شهر تهران به علت مغایرت با قانون داد و بدین ترتیب، من‌بعد برگزاری انتخابات شورایاری‌ها فاقد مجوز و مبنای قانونی است اما باید در انتظار اقدامات و رویکرد شورای شهر ششم بمانیم.

شورایاری ها از کجا شروع شد؟

فعالیت شورایاری‌ها در سال ۱۳۷۸ به تصویب شورای شهر دوره اول رسید و در اواخر سال ۱۳۸۹ اولین انتخابات شورایاری در محله جوانمرد قصاب (منطقه ۲۰) و پس از آن در محله حکیمیه (منطقه ۴) برگزار شد و نهایتاً در فاز نخست طرح در ۱۰ محله تهران به‌صورت پایلوت اجرا شد اما با انحلال شورای شهر اول شورایاری ها آنگونه که باید قدرت نگرفت.

شورای شهر دوم موضوع شورایاری‌ها را مجدد مورد توجه قرار گرفت و برای نخستین بار در ۳۷۱ محله تهران انتخاب شورایاری‌ها برگزار شد، ریاست ستاد شورایاری‌ها در این دوره به‌عهده آقای رسول خادم بود.

دوره سوم شورایاری‌ها نیز در دوره سوم شورای شهر تهران آغاز و انتخابات دوره چهارم شورایاری‌ها در اواخر سال ۹۳ نیز برگزار شد. ریاست ستاد شورایاری‌ها در این دوره به‌عهده سردار مرتضی طلایی بود.

با آغاز به کار شورای شهر تهران در دوره پنجم تغییراتی در هیئت رئیسه ستاد هماهنگی شورایاری‌های شهر تهران صورت گرفت و انتخابات آن علی رغم حواشی که وجود داشت برگزار شد اما رییس سازمان بازرسی کل کشور معتقد است که انتخابات شورایاری‌ها صد در صد غیرقانونی است.

چرا انتخابات شورایاری ها غیرقانونی است؟

ناصر سراج رئیس سازمان بازرسی کل کشور طی نامه‌ای در تاریخ 16 تیر ماه سال 98 به رؤسای قوای سه‌گانه همچنین وزیر کشور، برگزاری انتخابات شورایاری‌ها را تا زمان وضع مبانی قانونی برای برگزاری آن، غیرقانونی دانسته و خواستار جلوگیری از برگزاری این اقدام غیرقانونی شده است.

در بخشی از این نامه، وضع مصوبه توسط شورای اسلامی شهر تهران همچنین اقدام به برگزاری انتخابات شورایاری، خلاف اصل 100 قانون اساسی و نیز قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران دانسته شده فلذا اقدام شورای اسلامی شهر تهران و هیئت وزیران در وضع مصوبه مبنی بر تشکیل انجمن شورایاری محلات در تهران و برگزاری انتخابات، خارج از حدود اختیارات قانونی مراجع مزبور عنوان شده است.

رئیس سازمان بازرسی کل کشور در بخش دیگری از نامه خود آورده است: “به‌رغم گذشت 4 سال از ارسال گزارش سازمان به مبادی ذی‌ربط و همچنین انجام مکاتبات هشداری مکرر با وزیر محترم کشور و ریاست شورای عالی استان‌ها مبنی بر لزوم وضع مبانی قانونی برای برگزاری انتخابات شورایاری‌ها و تأکید بر این موضوع در جلسه‌ای با حضور نمایندگان این سازمان و استاندار، فرماندار و رئیس شورای اسلامی شهر تهران و دیگر مقامات مربوط در استانداری تهران، به‌رغم تأکید نمایندگان سازمان بر مواضع پیشین و لزوم ایجاد بسترهای قانونی، لیکن، برگزاری انتخابات دوره پنجم شورایاری‌ها، در مرحله اجرا قرار گرفته است”.

شورایاری ها طی دوره های اخیر که فعالیت خود را انجام دادند نقاط مثبت و منفی زیادی داشتند که برای ادامه فعالیت باید نقاط منفی را اصلاح کنند. برخی از این اصلاحات در دوره گذشته شامل اصلاح اساسنامه شورایاری‌ها و اخذ نظرات شورایاران در تصویب بودجه محلات بود که به نظر می رسد این دوره نیاز است تا به سایر مشکلات این حوزه توجه جدی نشان داد.

تخلفات شورایاری ها کمتر از تخلفات اعضای شورای شهر است/ ایجاد مکانیزم تائید صلاحیت

سردار مرتضی طلایی، نائب رئیس اسبق شورای شهر تهران با اشاره به برخی مشکلات شورایاری ها گفت: شورایاری بستر مهم برای مشارکت مردم در اداره جامعه است و هر ظرفیتی که برای ارائه نقش به مردم ایجاد کنیم فرصت است و نهاد شورایاری ها بهترین جایگاهی است که به صورت محلی و مویرگی مسائل را از طریق مردم حل کنیم  و تاکنون از این طریق خدمات خوب و قابل توجهی ارائه شده است.

سردار طلایی با اشاره به برخی از ایرادات شورایاری ها اظهار کرد: شورایاری ها با توجه به اهمیت و نقششان باید تعریف شود. برای انتخاب افراد باید مکانیزم تائید صلاحیت داشته باشیم.

او با تاکید بر لزوم نظارت بر عملکرد شورایاری ها، افزود: باید قوانین و وظایف را مشخص کنیم تا تخطی صورت نگیرد. مهم تر از همه این است که باید مسیر مجلس را طی کند و شورایاری تبدیل به قانون شود. کار ساده ای است و با یک تبصره می توان این موضوع را حل کرد.

نائب رئیس اسبق شورای شهر تهران در پاسخ به این سوال که شورایاران عموما چه تخلفاتی داشته اند، گفت: تخلفات چشمگیری نداشتیم و صحبت در این امور بزرگ نمایی است و نسبتش با تخلفات اعضای شورای شهر قابل مقایسه نیست.

او ادامه داد: طی تخلفی که اعضا انجام می دهند ده ها میلیارد تومان پول جا به جا می شود و قابل مقایسه با تخلفات مجموعه شورایاری نیست. تخلفات شورایاری ها بزرگ نمایی شده است و واقعیت ندارد و قابل اصلاح است.

سردار طلایی با اشاره به برخی کارچاق کنی ها گفت: این ایراد به شهرداری وارد است وقتی شهردار منطقه تخلف می کند واسطه و رابطه پیدا می کند و محملی برای تخلفات خود ایجاد کند و شورایاری را خرج خود می کند.

او در پایان گفت: در زمان خود ابلاغ رسمی داشتم که هیچ شورایاری حق درخواست شخصی ندارد و اگر شورایاری برای درخواست شخصی یا واسطه گری پا به شهرداری گذاشت راهش ندهید.

شورای ششم به دنبال قانونی کردن شوایاری/ ظرفیت های محلی را به رسمیت بشناسیم

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران در رابطه با سرنوشت شورایاری در شورای ششم گفت: تعداد زیادی از همشهریان ما در محلات مختلف به عنوان ستاد شورایاری ها فعالیت می کنند و به واسطه حکم دیوان بحث هایی برایشان به وجود آمده است.

او افزود: ما در مقام بررسی هستیم و موارد را دنبال می کنیم که منع ها را چگونه بر طرف کنیم. شورای ششم و آنچه انتظار داریم و طبق قول آقای زاکانی بنا است استفاده حداکثری از ظرفیت های مردمی برای حل مسائل شهر کنیم اما باید بر شورایاری ها تمرکز کرده و رفع ایرادات داشته باشیم.

نادعلی ادامه داد: لازم است مشکلات قانونی برطرف و این مجموعه ارتقا پیدا کند. نمی توانیم بگوییم حتما این قضیه حل می شود و یا مواردی دیگر جایگزین می شود ولی باید با  مراجع نظارتی صحبت می کنیم.

سخنگوی شورای ششم با بیان اینکه بررسی های روال چهار سال گذشته و پیش از آن صورت می گیرد و مقایسه می شود گفت: باید ایرادات را بر طرف کنیم و ظرفیت های محلی در محلات به رسمیت بشناسیم و از این ظرفیت در محلات استفاده شود.