وزیر خارجه ای که وزیر خارجه نیست!

فرارو– در مدت اخیر، «یوسف رجی» وزیر امور خارجه لبنان، کلکسیونی از جنجال را علیه ایران به نمایش گذاشته است. مثلا او در جریان سفر چند وقت قبل علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به بیروت، اعلام کرد که با وی دیدار نمی کند. البته که لاریجانی نیز در حضور خبرنگاران لبنانی با ظرافت به این مساله واکنش نشان داد و به آن ها فهماند که وی نیز وقتی برای دیدار با یوسف رجی ندارد.

به گزارش فرارو؛ با این حال، وزیر خارجه لبنان که از چهره های نزدیک به سمیر جعجع، سیاستمدار مخالف با ایران و جبهه مقاومت است، از مواضع ضدایرانی خود دست برنداشت و در ادامه، سریالی از موضع گیری ها با محوریت آنچه ضرورت عدم دخالت ایران در مسائل لبنان ادعا شده را مطرح کرده است. حتی به تازگی برخی منابع خبری در لبنان گفته اند که ایران نام سفیر جدید خود در بیروت را به وزارت خارجه لبنان داده اما یوسف رجی نام وی را در دفتر کار خود بایگانی کرده و از اعلام این نام به کابینه لبنان خودداری می کند.

موضوعی که خود نقض قانون در لبنان است. عجیب‌تر اینکه به تازگی نواف سلام نخست وزیر لبنان در واکنش به اقدامات مغرضانه یوسف رجی علیه ایران، به صراحت اعلام کرده که این قبیل مواضع او موضع کلی دولت لبنان نیست! این یعنی حتی رئیس دولت در لبنان هم مواضع وزیر خارجه خود را قبول ندارد. گزاره ای که کمتر در یک نظام سیاسی پارلمانی یا همان نخست‌وزیری قابل مشاهده است. با این همه، مواضع یوسف رجی علیه ایران، حداقل به 3 دلیل عمده، او را به وزیر خارجه ای تبدیل کرده که هیچ شباهتی به وزرای خارجه متعارف ندارد.

اول اینکه وزرای خارجه در تمامی کشورهای جهان، اولویت اصلی خود را باید معطوف بر باز گذاشتن درهای دیپلماسی با طیف متنوعی از بازیگران در محیط بین‌المللی قرار دهند. در حقیقت، آن ها باید به مثابه افرادی شناخته شوند که زمینه را برای دیپلماسی و گفتگو فراهم می کنند نه اینکه در مسیر آن ایجاد چالش کنند یا مسیر روندهای دیپلماتیک را سد کنند و مانع از آن ها شوند.

این دقیقا کاری است که یوسف رجی خلاف آن را عمل می کند. ایران یک بازیگر مهم در خاورمیانه است و وقتی روابط دو کشور ایران و لبنان عادی و متعارف است، اینکه وزیر خارجه لبنان اقدام به کارشکنی بیهوده در این زمینه می‌کند، به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست و حتی به ضرر منافع و امنیت ملی لبنان است. این همان نکته ای است که به تازگی عدنان منصور وزیر خارجه سابق لبنان نیز در انتقاد از مواضع یوسف رجی علیه ایران مطرح کرده است.

نکته دوم اینکه یوسف رجی به نحوی رفتار می کند که گویی به جای اینکه وزیر خارجه لبنان باشد، در واقع وزیر خارجه جریان سیاسی وابسته به سمیر جعجع است! در حقیقت، وی بیش از آنکه به منافع ملی لبنان توجه داشته باشد، همان سیر و خطی را پی می گیرد که جریان سیاسی متبوعش به عنوان یک طیف سیاسی شدیدا مخالف با جبهه مقاومت و ایران مطرح می کنند.

این در حالی است که وقتی یک فرد از یک جریان سیاسی خاص به کرسی وزارت خارجه کشورش می نشیند، باید این نکته را در ذهن داشته باشد که حوزه سیاست خارجی، یک عرصه ملی است و نباید با نگاه های جناحی و ناشی از درگیری‌های سیاست داخلی، به آن آسیب زد و یا برای کشور ایجاد محدودیت نمود. این هم همان اصل ابتدایی است که یوسف رجی آن را رعایت نکرده و نمی کند. وزرای خارجه در اقصی نقاط جهان بخش زیادی از زمان خود را صرف ایجاد کانال های گفتگو و تعامل می کنند. اما یوسف رجی بخش عمده ای از زمان خود را به موضع گیریهایی که علیه ایران و جریان مقاومت در غرب آسیا هستند تخصیص می دهد و کلا باب هرگونه تعاملی را می بندد.  

و نکته سوم اینکه فرض کنیم تصورات یوسف رجی و متحدانش در مورد ایران و جبهه مقاومت درست هستند. سوالی که مطرح می شود این است که براستی آن ها چه پیشنهادی برای حراست از منافع و امنیت ملی لبنان در برابر موضوعاتی نظیر اشغالگری اسرائیل در خاک کشورشان و یا مقابله با مداخلات آمریکا و شیوخ عرب حاشیه خلیج فارس دارند؟

تقریبا اغلب صاحب‌نظران و تحلیلگران اجماع نظر دارند که حزب الله لبنان، یک عامل بازدارنده مهم و موثر در برابر هرگونه ماجراجویی رژیم اسرائیل علیه لبنان است. اساسا در سال های گذشته نیز همین عامل بازدارنده بوده که مانع شده اسرائیل خیلی راحت ارتش لبنان را که ارتش قدرتمندی نیست، شکست دهد و در فاصله زمانی محدود، تا بیروت پیشروی کند. از یاد نبریم که قبل از تشکیل حزب الله لبنان، اسرائیل در فاصله صبح تا عصر از جنوب لبنان تا خودِ بیروت پیشروی می کرد.

حال چرا وزیر خارجه لبنان که باید حافظ اهرم های قدرت کشورش در برابر بازیگران متجاوز خارجی باشد، عملا رویه ای را در پیش می گیرد که بر ضرورت خلع سلاح حزب الله تاکید دارد و بدتر از همه اینکه وی و متحدان سیاسی‌اش نمی توانند هیچ تضمینی بدهند که پس از این موضوع، اسرائیل به لبنان حمله نکند یا امنیت ملی و تمامیت ارضی آن را محترم بشمارد. چرا لبنان باید این شرط اسرائیل و آمریکا که ابتدا باید حزب الله خلع سلاح شود و سپس مساله مذاکره مستقیم میان دو طرف بررسی شود را قبول کند؟

جالبتر اینکه نمایندگان دولت ترامپ به صراحت به لبنانی ها می گویند که هیچ تضمینی برای لبنان در کنار نیست! زمانی عادل فردوسی پور گزارشگر ورزشی ایرانی در زمان گزارش بازیهای فوتبال در اشاره به بازیکنانی که در پُست فوروارد بازی می کردند و گل نمی زدند و یا موقعیت‌های مختلف را خراب می کردند می گفت: «عجب گل نزنی است این بازیکن!» بیراه نیست اگر یوسف رجی وزیر حارجه کنونی لبنان را هم همینطور درک کنیم. کسی که در سِمت وزیر خارجه است اما وظایف اصلی خود را به خوبی انجام نمی دهد و یکسره در حاشیه است!