چالش معلولان برای استخدام؛ قبولی در آزمون، رد شدن در مصاحبه

به گزارش خبرنگار پارلمانی خبرگزاری تسنیم، آزمون‌های استخدامی دستگاه‌های اجرایی هر ساله برگزار می‌شوند و افرادی که به دنبال اشتغال در نهادهای دولتی هستند، در این آزمون‌ها شرکت می‌کنند. پس از قبولی در آزمون کتبی، مرحله مصاحبه استخدامی آغاز می‌شود که تأیید نهایی برای استخدام است.

در قانون آمده در هر آزمون، سه درصد از پذیرفته‌شدگان باید از بین افراد دارای معلولیت باشند، به‌منظور حمایت از حقوق آنان و ایجاد فرصت‌های برابر.

اما چالشی که پیش روی نابینایان قرار گرفته، این است که با وجود تلاش و موفقیت در آزمون‌های کتبی، بسیاری از ارگان‌ها در مرحله مصاحبه از پذیرش آنان خودداری می‌کنند. توجیه این سازمان‌ها اغلب این است که شغل مورد نظر نیازمند توانایی‌هایی است که فرد نابینا قادر به انجام آن‌ها نیست.

این موضوع نه‌تنها فرصت‌های شغلی را برای نابینایان محدود می‌کند، بلکه پس از قبولی در آزمون کتبی و رد شدن در مصاحبه، ضربه روحی سنگینی به آنان وارد می‌سازد.

پیشنهاد مطرح‌شده از سوی جامعه نابینایان این است که قانون‌گذار سازوکاری را طراحی کند که در دفترچه ثبت‌نام آزمون‌ها، مشاغلی که افراد نابینا قادر به انجام آن‌ها هستند، مشخص شود. به این ترتیب، افراد نابینا تنها برای موقعیت‌هایی ثبت‌نام می‌کنند که متناسب با توانایی‌هایشان است و از مواجهه با رد شدن‌های مکرر و ناامیدی جلوگیری می‌شود.

هرچند قانون فعلی افراد دارای معلولیت را به‌صورت کلی در نظر گرفته و تفکیکی بین انواع معلولیت‌ها قائل نشده است، اما ضرورت بازنگری در این رویکرد احساس می‌شود تا شرایط بهتری برای اشتغال نابینایان فراهم شود.

به گزارش تسنیم، آزمون استخدامی معلولان اردیبهشت ماه امسال برگزار شد که این آزمون پس از 9 سال وقفه و به صورت خاص برای معلولان برگزار شد.

در این آزمون 12800 معلول شرکت کردند که از این تعداد 4330 نفر از آنها در دستگاه دولتی جذب خواهند شد. شرکت‌کنندگان ‌در این آزمون در 91 رشته شغلی جذب خواهند شد که بیشتر جذب این افراد در وزارت آموزش و پرورش خواهد بود که طبق هماهنگی‌های صورت گرفته حدود 3000 نفر از افراد دارای معلولیت در این آزمون در وزارتخانه مشغول به کار خواهند شد.

*قبولی نابینایان در آزمون استخدامی‌ معلولان؛ اما مردود در مصاحبه

بنابراین گزارش، منصور شادکام قائم مقام انجمن نابینایان ایران در باره مشکلات به وجود آمده برای معلولان در آزمون استخدامی، گفت: بسیاری از نابینایان با وجود قبولی در آزمون استخدامی معلولان، در مصاحبه شفاهی، به علت اختلالات بینایی رد شدند.

وی افزود: برای مثال، آموزش و پرورش در برگزاری آزمون استخدامی معلولان برای پذیرش نیرو اعلام آمادگی کرد. اما در دفترچه آزمون اعلام نکرد که نابینایان را نمی‌پذیرد.

قائم مقام انجمن نابینایان ایران اظهار کرد: نابینایان در آزمون شرکت کردند و از نمرات خوبی هم برخوردار شدند. به دلیل این عدم اطلاع‌رسانی،‌ در مصاحبه شفاهی به دلیل معلولیت بینایی رد شدند.

در ادامه سهیل معینی مدیرعامل شبکه تشکل‌های نابینایان کشور در گفت‌وگو با تسنیم درباره راهکارهایی برای حل مشکلات استخدامی معلولان، گفت: راه‌حلی که می‌دانیم این است که دو کمیسیون در سازمان امور استخدامی کشور تشکیل شود؛ کمیسیون اول باید وظیفه‌اش این باشد که با حضور کارشناسان توانبخشی و متخصص امور معلولان و خود کارشناسان سازمان امور استخدامی، ضوابط تطبیق توانمندی‌ معلولیت‌های مختلف را با پست‌ها تعریف کند. برای اینکه این بحث از حالت سلیقه‌ای خارج شود و مبنای علمی پیدا کند.

وی افزود: مشکل ما این است که آموزش و پرورش می‌گوید افراد دارای معلولیت نمی‌توانند تدریس کنند! سوال ما این است که این تفسیر و برداشت بر چه اساسی است؟ ما از قبل از انقلاب در کشور افراد نابینایی داشتیم که در مدارس تدریس کردند و همچنان هم در حال تدریس هستند.

مدیرعامل شبکه تشکل‌های نابینایان کشور با بیان اینکه در هر دو طرف طیف وقتی که بحث کارشناسی نباشد، پیش‌داوری‌ها پیش می‌آید، گفت: یک طرف طیف این پیش داوری پیش می‌آید که هیچ نابینایی نمی‌تواند تدریس کند این کاملا غیر کارشناسی است. نه با مصادیق می‌خواند و نه مبنای علمی دارد. آن طرف طیف هم می‌گوید که هر نابینایی قادر به انجام این کار است که اینطور هم نیست. در هر شغلی اینگونه است و به نابینا و غیرنابینا ربطی ندارد. مگر هر فرد سالمی می‌تواند معلم شود؟ یا فلان پست کارشناسی را داشته باشند. یک صلاحیت‌هایی لازم است که باید ببینیم که این صلاحیت‌ها را دارد یا ندارد.

معینی ادامه داد: بحث بر سر این است که آن کمیسیون در سازمان امور استخدامی، فارغ از بحث سلیقه‌ها و تفسیر شخصی، باید کارشناسی تبیین کند که مثلا کدام گروه معلولیتی می‌توانند چه پست‌هایی را احراز کنند. این ضوابط باید به تمام دستگاه ها ابلاغ و لازم‌الاجرا شود.

وی اضافه کرد: همچنین کمیسیون دومی باید تشکیل شود که بر اجرای، این الزام و اجرای استخدام معلولان نظارت کند. اولا باید همه کمیسیون‌ها بر اساس ضوابط و شیوه‌نامه‌ای که از کمیسیون اول می‌آید عمل کنند و هیچ کدام سلیقه‌ای نیست بعد اگر موردی آمد و رد شد، حق اعتراض داشته باشد اعتراض کند که در کمیسیون رد شدم، حق دارد در کمیسیون دوم که در سازمان امور استخدامی است آنجا باز با حضور کارشناسان توانبخشی و امور استخدامی و کارشناسان آن دستگاه‌ها جذب کننده نیرو، بگویند که این فرد صرفنظر از اینکه ضوابط عمومی معلولیتش برای آن پست وجود داشته، آیا این شخص مشخص این ضوابط را دارد یا ندارد؟ آن کمیسیون عملی این را تعیین کند.

مدیرعامل شبکه تشکل‌های نابینایان کشور اظهار کرد: امروزه دستگاه‌ها به‌صورت سلیقه‌ای با این موضوع برخورد می‌کنند.

وی اضافه کرد: هم‌اکنون در استان فارس عده‌ای را داشتیم که برای پست دبیری با وجود نابینایی مطلق تایید شدند اما یک فرد دیگر با شرایط مشابه چه‌بسا بینایی بهتر رد شده است. چنین وضعیتی بوجود آمده که باید ساماندهی شود.

معینی در پاسخ به این سوال که آیا در آزمون استخدامی دستگاه‌های اجرایی که در اردیبهشت ماه برگزار شد هم شرایط به همین صورت است؟ اظهار داشت: این 4 هزار و 800 نفری که در آزمون اختصاصی معلولان جذب شدند، اینها سهم 3 درصدی جذب معلولان است که در دستگاه‌های مختلف پر نشده است.

مدیرعامل شبکه تشکل‌های نابینایان کشور ادامه داد: حرف ما این است، ما یک سهمیه 3 درصدی استخدامی داریم که متناسب با حق افراد معلول در استخدام‌های دولتی در کشور تبدیل شده است. این سهمیه در خیلی از کشورها وجود دارد و  در بسیاری از کشورها بیشتر از ماست مثلا آلمان 5 درصد است.

معینی بیان کرد: در کشور ما که سه درصد است حرف ما این است که باید برای این سه درصد یک آیین‌نامه اجرایی نوشته شود و ضوابط آن مشخص شود.

وی تاکید کرد: مشکل ما اعمال سلیقه است. یعنی هر دستگاه متناسب با پیش‌داوری‌های خود که بعضاً غیر علمی است برخورد می‌کند. ما قطعاً یک چیز را قبول داریم و آن این است که فرد معلولی که برای یک پست انتخاب می‌شود باید توانمندی آن پست را صددرصد داشته باشد. باید بخشی از پست‌های استخدامی کشور که هدفشان خدمت به مردم است در اختیار افرادی قرار بگیرد که صلاحیتش را دارند. موافق این هستیم اما اینکه چه معلولی می‌تواند این کار را انجام بدهد نباید سلیقه‌ای تعیین شود و نیاز به بحث کارشناسی است.

معینی اظهار کرد: بحث ما این است که ضابطه علمی برای جذب افراد معلول در هر پستی تعریف شود و از یک کمیسیون به همه دستگاه‌ها ابلاغ بشود که دستگاه‌ها سلیقه‌ای عمل نکنند. دوم اینکه مسیر جذب این نیروها مشخص شود.

بنابراین گزارش، احمد بیگدلی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با تسنیم، بیان کرد: برخی از معلولان در تماس با بنده توضیحاتی درباره مشکلات خود در زمینه استخدامی عنوان کردند که این موضوع در کمسیون اجتماعی به عنوان کمسیون تخصصی با حضور مسئولان مربوطه بررسی می‌شود.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس بیان کرد: کمیسیون اجتماعی به عنوان کمیسیون تخصصی از بعد نظارتی به مشکلات استخدامی معلوان ورود خواهد کرد تا با حضور  نماینده معلولان و مسئولان سازمان اداری و استخدامی و سایر دستگاه‌های مربوطه راه کاری برای حل این مشکل پیدا شود و اگر خلا قانونی وجود دارد، مجلس آن را بررسی خواهد کرد یا اگر نیاز به اصلاح آیین‌نامه‌های اجرایی است با همراهی مسئولان آیین‌نامه اصلاح شود تا حقوق معلولان تضییع نشود و شرایط بهتری برای اشتغال نابینایان فراهم آید.

انتهای‌پیام/